ม.ศรีปทุม ชูคณะสหวิทยาการ นักศึกษาออกแบบวิชาเรียนเองได้

แต่ผมเชื่อว่าตอนนี้หากสถาบันการศึกษาใดปรับตัวได้ มีการพัฒนาอะไรใหม่ ๆ ทำหลักสูตรให้ตอบโจทย์กับความต้องการตลาดงาน ผมเชื่อว่าจะยังอยู่ได้ เพราะศักยภาพในการพัฒนาประเทศ ขึ้นอยู่กับศักยภาพของทรัพยากรมนุษย์ ดังนั้นมหาวิทยาลัยหรือหน่วยงานที่ทำหน้าที่พัฒนาคนก็ยังมีความจำเป็นต่อสังคม เพียงแต่รูปแบบอาจไม่ใช่รูปแบบเดิม อาจจะต้องมีรูปแบบใหม่

“อย่าง ม.ศรีปทุม เรามีวิทยาเขตอยู่ 3 แห่ง ได้แก่ กรุงเทพฯ ชลบุรี และขอนแก่น เราไม่เคยเผชิญกับปัญหานักศึกษาลดลง แต่กลับมีจำนวนเพิ่มขึ้นทุกปี อาจเป็นเพราะเรามีการปรับตัวตลอดเวลาไม่เคยหยุดนิ่ง สิ่งที่เราทำคือหามุมที่สร้างประโยชน์ให้กับนักศึกษา มุมไหนดี ก็เป็นหน้าที่ของเราที่ต้องหามาให้เขา”

ร่วมภาคอุตสาหกรรม 3 พันแห่ง

ผศ.ดร.วิรัชกล่าวต่อว่า ม.ศรีปทุม เราขับเคลื่อนองค์กรเป็น Dynamic University มีการเปลี่ยนแปลง และพัฒนาหลักสูตรทุก ๆ 2 ปี อย่างที่ผ่านมาเราได้เข้าร่วมโครงการผลิตบัณฑิตพันธุ์ใหม่ กับกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เป็นโครงการที่ให้มหาวิทยาลัยร่วมกับภาคธุรกิจ หรือผู้ประกอบการจากอุตสาหกรรมต่าง ๆ จัดทำหลักสูตรร่วมกันเพื่อผสมผสานสัดส่วนของวิชาการและวิชาชีพ สร้างโอกาสให้นักศึกษาได้เรียนรู้การปฏิบัติงานจริงที่ตรงกับความต้องการตลาดแรงงาน พร้อมเพิ่มอาชีพให้คนวัยทำงานเกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต

“สำหรับโครงการนี้ เราตั้งเป้าหมายว่า นักศึกษาจะต้องได้เรียนกับคนที่อยู่ในภาคอุตสาหกรรมไม่น้อยกว่า 50% เพื่อส่งเสริมให้นักศึกษาได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง ซึ่งจากการที่เราทำสหกิจศึกษามากว่า 20 ปี ตอนนี้เรามีพาร์ทเนอร์ที่เป็นภาคอุตสาหกรรมถึง 3,000 กว่าบริษัท โดยมีสาขาวิชาที่เข้าร่วมโครงการ เช่น คณะสหวิทยาการเทคโนโลยีและนวัตกรรม ในสาขาสหวิทยาการฯ ก็ร่วมกับผู้ประกอบการหลายแห่ง

หรือที่วิทยาลัยโลจิสติกส์และซัพพลายเชน ก็มีร่วมกับสมาพันธ์ทางด้านโลจิสติกส์, คณะวิศวกรรมศาสตร์ เช่น สาขาวิชาวิศวกรรมระบบราง เราก็มีการส่งนักศึกษาไปเรียนที่ประเทศจีน 2 ปี เนื่องจากจีนเขามีตัวอย่างการเรียนการสอน หรือธุรกิจเกี่ยวกับระบบรางที่สมบูรณ์มาก เด็กก็จะมีโอกาสไปสัมผัสของจริง ส่วนในประเทศไทย เราก็ร่วมกับภาคเอกชนที่ทำเรื่องระบบรางหลายแห่ง, คณะดิจิทัลมีเดีย เรามีรูปแบบที่ให้สถานประกอบการชั้นนำต่างๆ  ที่ทำสื่อดิจิทัล เข้ามาอยู่ในมหาวิทยาลัย ร่วมกันสอนนักศึกษ เตรียมตัวนักศึกษา เพราะเขาก็ต้องการคนด้านนี้เข้าไปร่วมงานเช่นเดียวกัน ตั้งแต่ยังเรียนไม่จบ

สหวิทยาการออกแบบวิชาเรียนเอง

สำหรับคณะสหวิทยาการเทคโนโลยีและนวัตกรรม เราเปิดสาขาสหวิทยาการฯ ได้ประมาณ 3 ปี เป็นหลักสูตรที่พิเศษมาก นักศึกษาสามารถออกแบบวิชาเรียนได้เองว่าเขาจะเป็นอะไร อยากเก่งด้านไหน สามารถผสมผสานได้ จาก 12 คณะ ไม่ว่าจะเป็นด้านบัญชี ไอที การออกแบบ ผสมได้ตามที่เขาต้องการ โดยที่เรามีโค้ชคอยดูแลให้คำปรึกษา ช่วยชี้แนะว่าถ้าอยากประกอบอาชีพนี้ จะต้องมีความรู้ด้านใด เรียนวิชาไหนบ้าง และนักศึกษาจะได้ทำโปรเจ็กต์เป็นชิ้นงานออกมา

โดยการเรียนเขาจะต้องได้ออกไปเรียนรู้ฝึกปฏิบัติกับภาคอุตสาหกรรมจริง ๆ ถือเป็นการฉีกกฏการเรียนการสอนแบบเดิมๆ เพราะเราอยากให้นักศึกษาของเรามีความรู้ความสามารถที่หลากหลาย เพื่อเข้าสู่การเป็นผู้ประกอบการหรือบุคลากรที่มีความรู้และทักษะที่หลากหลาย ตรงตามความต้องการของสถานประกอบการ

ผศ.ดร.วิรัชกล่าวอีกว่า ผมเชื่อว่าในประเทศไทยมีเพียงหลักสูตรเดียว ที่มีลักษณะแบบนี้ ช่วงแรกสาขาสหวิทยาการ มีนักศึกษาแค่ 30 คน ตอนนี้เพิ่มเป็นหลักร้อยแล้ว ผมมองว่าคือความท้าทาย เพราะไม่ง่ายเลย อาจารย์ก็ต้องคอยมาเป็นโค้ช เพราะเด็กแต่ละคนเขาเรียนไม่เหมือนกัน รายวิชาจะหลากหลายมาก แล้วแต่ความชอบ และความหลากหลายของแต่ละคน อาจารย์ที่เรารับเข้ามาไม่ใช่ตำแหน่งอาจารย์ แต่รับตำแหน่งโค้ช คอยช่วยเหลือนักศึกษาอย่างใกล้ชิด จะเป็นรูปแบบหนึ่งของการจัดการเรียนรู้

จัดทำกลุ่มวิชาเฉพาะ

นอกจากนี้ รองอธิการยังกล่าวต่อว่า การที่โลกเปลี่ยนอย่างรวดเร็ว ทำให้ความต้องการแรงงานด้านต่างๆ เปลี่ยนไปเช่นเดียวกัน ดังนั้นบางครั้งพอเราจะเปลี่ยนทั้งหลักสูตร มันอาจจะไม่ทันโลก เราก็เลยมีการจัดทำหลักสูตร หรือรายวิชาในลักษณะของโฟกัสขึ้นมา ซึ่งเราเรียกว่ากลุ่มวิชาเฉพาะ ในคณะต่าง ๆ เช่น ช่วงนี้ตลาดงานต้องการคนด้าน Cyber Security สูงมาก เราก็ดีไซน์กลุ่มวิชาเฉพาะขึ้นมาสำหรับนักศึกษาที่เรียนคณะไอซีที ที่สนใจก็เลือกเข้ามาเรียนได้เลย

หรือคณะวิศวกรรมศาสตร์ ก็จะมีวิชาเฉพาะด้านระบบควบคุมอัตโนมัติ และหุ่นยนต์ หรือกลุ่มเทคโนโลยีอาคาร หรือธุรกิจการจัดการก่อสร้าง ซึ่งมันเป็นเฉพาะทางที่เด็กสามารถเลือกได้เลย คือเราเปิดกว้าง และมุ่งผลิตคนให้ตอบโจทย์อุตสาหกรรมมากขึ้น

“ท้ายสุดแล้ว ผมเชื่อว่าเด็กสมัยนี้เขามีศักยภาพในตนเอง และมีศักยภาพต่างกัน ถ้าเราไปจำกัดเขา เช่น “ให้ปลาไปปีนต้นไม้ ให้ลิงไปว่ายน้ำ” มันก็ไม่ใช่ แต่ถ้าเรา “ให้ลิงไปปีนต้นไม้ ปลาไปว่ายน้ำ” เขาก็จะทำได้ดีในแบบของเขาเหมือนกัน โดยเฉพาะเด็กยุคใหม่ จะมีความสามารถเฉพาะตัวที่เราต้องช่วยกันค้นหา และหนุนเขาไปยังความฝันของเขา มันจะมีประโยชน์สูงสุด และเขาจะทำสิ่งที่เขารักได้ดี